Ẹri-ọkàn apapọ jẹ ero imọ-jinlẹ ipilẹ ti o tọka si ipilẹ ti awọn igbagbọ, awọn imọran, awọn ihuwasi ihuwasi ati imọ pinpin ti o ṣiṣẹ bi agbara isokan laarin awujọ . Agbara yii yato si , ati ni gbogbogboo jẹ gaba lori , ti imọ-ọkan kọọkan . Gẹgẹbi ero yii, awujọ kan, orilẹ-ede kan tabi ẹgbẹ awujọ kan jẹ awọn nkan ti o huwa bi awọn eniyan agbaye.
Imọye apapọ ṣe apẹrẹ ori ti ohun ini ati idanimọ, ati paapaa ihuwasi wa. Onimọ-ọrọ nipa awujọ Emile Durkheim ni idagbasoke imọran yii lati ṣalaye bi a ṣe ṣe akojọpọ awọn eniyan kọọkan si awọn ẹgbẹ apapọ, gẹgẹbi awọn ẹgbẹ awujọ ati awọn awujọ.
Ọna Durkheim: iṣọkan ẹrọ ati iṣọkan Organic
Eyi ni ibeere agbedemeji ti o kan Durkheim bi o ṣe n ṣe afihan ti o kowe nipa awọn awujọ ile-iṣẹ tuntun ti ọrundun kọkandinlogun. Nipa ṣiṣe akiyesi awọn isesi ti a ṣe akọsilẹ, awọn aṣa, ati awọn igbagbọ ti awọn awujọ aṣa ati ti ipilẹṣẹ ati fiwera wọn si ohun ti o rii ni ayika rẹ lakoko igbesi aye tirẹ, Durkheim ṣe alaye diẹ ninu awọn imọran pataki julọ ni imọ-ọrọ. Nitorinaa, Mo pari pe awujọ wa nitori awọn eniyan alailẹgbẹ ni rilara iṣọkan pẹlu ara wọn. Fun idi eyi, wọn ṣe awọn akojọpọ ati ṣiṣẹ papọ lati ṣaṣeyọri iṣẹ ṣiṣe ati awọn awujọ agbegbe. Ẹ̀rí ọkàn àpapọ̀ ni orísun ìṣọ̀kan yìí.
Ninu iwe rẹ The Division of Social Labor , Durkheim jiyan pe ni awọn awujọ “ibile” tabi “rọrun”, ẹsin ṣe ipa pataki ni sisọpọ awọn ọmọ ẹgbẹ rẹ nipa ṣiṣẹda ẹri-ọkan ti o wọpọ. Ninu awọn awujọ ti iru yii, awọn akoonu inu aiji ẹni kọọkan ni o pin kaakiri nipasẹ awọn ọmọ ẹgbẹ miiran ti awujọ wọn, ti o funni ni “iṣọkan ẹrọ” ti a ṣe apẹrẹ lori ibajọra.
Ní ọwọ́ kejì ẹ̀wẹ̀, Durkheim ṣàkíyèsí pé nínú àwọn àwùjọ òde òní àti àwọn àwùjọ oníṣẹ́ ẹ̀rọ tí ń fi ìhà Ìwọ̀ Oòrùn Yúróòpù àti United States hàn láìpẹ́ lẹ́yìn ìyípadà tegbòtigaga. O ṣapejuwe bii wọn ṣe n ṣiṣẹ nipasẹ pipin iṣẹ, nipa eyiti “iṣọkan eleto-ara” ti farahan, da lori igbẹkẹle ara ẹni ti awọn eniyan ati awọn ẹgbẹ ni ninu ara wọn. Iṣọkan Organic yii ngbanilaaye awujọ kan lati ṣiṣẹ ati idagbasoke.
Imọye ikojọpọ ko ṣe pataki ni awujọ kan nibiti isọdọkan ẹrọ ti ṣaju ju ti ọkan ti o da lori ipilẹ iṣọkan Organic. Nigbagbogbo ni ibamu si Durkheim, awọn awujọ ode oni ni o wa papọ nipasẹ pipin iṣẹ ati iwulo fun awọn miiran lati ṣe awọn iṣẹ pataki kan, paapaa diẹ sii ju nipa wiwa ti ẹri-ọkan apapọ ti o lagbara. Bibẹẹkọ, aiji apapọ jẹ pataki diẹ sii ati agbara ni awọn awujọ pẹlu isọdọkan Organic ju awọn ti ibi-iṣọkan ẹrọ ti ṣaju.
Awọn ile-iṣẹ awujọ ati aiji apapọ
Jẹ ki a ṣe atunyẹwo diẹ ninu awọn ile-iṣẹ awujọ ati ipa wọn lori awujọ lapapọ.
- Ipinle ni gbogbogbo ṣe iwuri fun ifẹ orilẹ-ede ati ifẹ orilẹ-ede.
- Alailẹgbẹ ati awọn media ti ode oni tan ati bo gbogbo awọn imọran ati awọn ihuwasi, lati bi o ṣe le mura, tani lati dibo fun, bii o ṣe le ṣe ibatan ati bii o ṣe le ṣe igbeyawo.
- Eto eto ẹkọ , agbofinro ofin ati apẹrẹ idajọ , ọkọọkan pẹlu awọn ọna ti ara wọn, awọn imọran wa ti ẹtọ ati aṣiṣe, ati ṣe itọsọna ihuwasi wa nipasẹ ikẹkọ, idalẹjọ, apẹẹrẹ ati, ni awọn ọran kan, irokeke tabi ipa ti ara gangan.
Awọn aṣa ti o ṣe iranṣẹ lati tun jẹri ẹri-ọkan apapọ jẹ oriṣiriṣi pupọ: awọn itọsẹ, awọn ayẹyẹ, awọn iṣẹlẹ ere idaraya, awọn iṣẹlẹ awujọ, ati paapaa riraja. Bi o ti wu ki o ri, boya wọn jẹ awujọ ti ipilẹṣẹ tabi awọn awujọ ode oni, ẹri-ọkan apapọ jẹ ohun ti o wọpọ fun gbogbo awujọ. Kii ṣe ipo ẹni kọọkan tabi lasan, ṣugbọn ọkan ti awujọ. Gẹgẹbi iṣẹlẹ lawujọ, o tan kaakiri jakejado awujọ lapapọ ati pe o ni igbesi aye tirẹ.
Nipasẹ aiji ti apapọ, awọn iye, awọn igbagbọ ati awọn aṣa le jẹ tan kaakiri lati irandiran. Nitorinaa, botilẹjẹpe eniyan kọọkan n gbe ati ku, ikojọpọ ti awọn iye ati awọn igbagbọ ti ko ṣee ṣe, pẹlu awọn ilana awujọ ti o nii ṣe pẹlu wọn, wa ni ipilẹ ninu awọn ile-iṣẹ awujọ wa ati nitorinaa wa ni ominira ninu eniyan kọọkan.
Ohun pataki julọ lati ni oye ni pe iṣootọ iṣogo jẹ abajade ti awọn idiyele awujọ ti o jẹ ita si ẹnikọọkan, ṣiṣe nipasẹ awujọ, awọn iye, ati awọn ero ti o ṣajọ o. Àwa, gẹ́gẹ́ bí ẹnì kọ̀ọ̀kan, a máa ń fi wọ́n sílò, ní ṣíṣe bẹ́ẹ̀, a ń darí ẹ̀rí ọkàn àpapọ̀, a sì ń fìdí rẹ̀ múlẹ̀, a sì tún un ṣe nípa gbígbé ní ìbámu pẹ̀lú rẹ̀.
Jẹ ki a ṣe ayẹwo ni bayi awọn ilowosi bọtini meji si imọran ti aiji apapọ, ti Giddens ati ti McDougall.
Giddens ilowosi
Anthony Giddens tọka si pe aiji apapọ yato si awọn oriṣi awọn awujọ meji ni awọn iwọn mẹrin:
- iwọn didun . O tọka si nọmba awọn eniyan ti o pin aiji apapọ kanna.
- kikankikan . Ó ń tọ́ka sí ìwọ̀nba èyí tí àwọn ọmọ ẹgbẹ́ àwùjọ ní ìmọ̀lára rẹ̀.
- rigidigidi . O tọka si ipele itumọ rẹ.
- Akoonu . Ó ń tọ́ka sí irúfẹ́ tí ẹ̀rí ọkàn àpapọ̀ ń gbà nínú àwọn oríṣi àjùmọ̀ní àwùjọ méjì.
Ni awujọ ti o ni ijuwe nipasẹ isọdọkan ẹrọ, o fẹrẹ jẹ gbogbo awọn ọmọ ẹgbẹ rẹ pin ẹri-ọkan apapọ kanna; Eyi jẹ akiyesi pẹlu kikankikan nla, o jẹ lile pupọ, ati pe akoonu rẹ nigbagbogbo jẹ ti ẹda ẹsin. Ni awujọ ti iṣọkan Organic, aiji apapọ jẹ kere ati pe o pin nipasẹ nọmba ti o kere ju ti awọn ẹni-kọọkan; o ti wa ni ti fiyesi pẹlu kere kikankikan, o jẹ ko gan kosemi, ati awọn oniwe-akoonu ti wa ni asọye nipa awọn Erongba ti “iwa individualism”.
McDougall ilowosi
William McDougall kọ:
“A le gba ọkan si bi eto ti a ṣeto ti ọpọlọ tabi awọn agbara imomose, ati pe gbogbo awujọ eniyan ni a le sọ ni deede pe o ni ọkan-ọkan lapapọ, nitori awọn iṣe apapọ ti o jẹ itan-akọọlẹ iru awujọ bẹẹ jẹ ilana nipasẹ agbari ti o ṣalaye nikan ni Awọn ofin opolo., ati pe sibẹsibẹ ko ni ninu ọkan ninu ọkan ẹni kọọkan”.
Awujọ jẹ ipilẹ nipasẹ eto awọn ibatan laarin awọn ọkan kọọkan, eyiti o jẹ awọn ipin ti o ṣajọ rẹ. Awọn iṣe ti awujọ wa, tabi o le wa labẹ awọn ayidayida kan, yatọ pupọ si akopọ ti awọn iṣe pẹlu eyiti ọpọlọpọ awọn ọmọ ẹgbẹ rẹ le ṣe si ipo naa ni aini ti eto ibatan ti o sọ wọn di awujọ. Ní ọ̀rọ̀ míràn, níwọ̀n ìgbà tí ó bá ń ronú tí ó sì ń ṣe gẹ́gẹ́ bí ọmọ ẹgbẹ́ kan, ìrònú àti ìhùwàsí ọkùnrin kọ̀ọ̀kan yàtọ̀ gédégbé sí ìrònú àti ìṣe rẹ̀ gẹ́gẹ́ bí ẹni tí a yà sọ́tọ̀.
A gbọdọ kọkọ tọka si pe ti a ba mọ aye ti awọn ọkan apapọ, iṣẹ ti imọ-jinlẹ awujọ le jẹ ipin gẹgẹbi awọn aaye mẹta:
1.- Iwadi ti awọn ilana gbogbogbo ti ẹkọ imọ-ọkan , eyini ni, iwadi ti awọn ilana gbogbogbo ti ero, rilara ati iṣẹ igbimọ, niwọn igba ti wọn ṣe nipasẹ awọn ọkunrin ti o wa ninu awọn ẹgbẹ awujọ.
2.- Ni kete ti awọn ipilẹ gbogbogbo ti ẹkọ nipa imọ-jinlẹ apapọ ti fi idi mulẹ, o jẹ dandan lati ṣe iwadii awọn pato ti ihuwasi apapọ ati ironu ti awọn awujọ kan .
3.- Ni eyikeyi awujo ti awọn ọmọ ẹgbẹ ti wa ni awujo ati organically jẹmọ si kọọkan miiran, awujo oroinuokan ni lati se apejuwe bi kọọkan titun omo egbe ti o darapo awujo ti wa ni in ni ibamu si awọn ibile ilana ti ero, rilara ati ki o ṣe , titi ti won ba wa ni yẹ lati mu wọn. ipa bi ọmọ ẹgbẹ ti agbegbe ati ṣe alabapin si ihuwasi apapọ ati ironu.
Awọn itọkasi
Fredy H. Wompner. Imoye apapọ ti aye.
Emile Durkheim . awọn ofin ti awọn sociological ọna.
